तुम्हाला माहीत आहे का की जवळजवळ ६०% प्रौढांना त्यांच्या आयुष्यात एकदा तरी आम्लपित्त किंवा छातीत जळजळ होत असते? ऍसिडिटी, ज्याला ऍसिड रिफ्लक्स देखील म्हणतात, ही एक अस्वस्थ आणि त्रासदायक समस्या असू शकते.
पोटाच्या अतिरिक्त ऍसिडमुळे होणाऱ्या जळजळीपासून मुक्त होण्यासाठी बरेच लोक औषधांवर अवलंबून असताना, नैसर्गिक उपाय ही लक्षणे व्यवस्थापित करण्याचा एक प्रभावी आणि सौम्य मार्ग देऊ शकतात.
या ब्लॉगमध्ये, आम्ही आम्लपित्ताशी नैसर्गिकरित्या लढण्यासाठी 10 सोपे आणि प्रभावी घरगुती उपाय शोधू.
ऍसिडिटी म्हणजे काय?
जेव्हा पोटात जास्त प्रमाणात ऍसिड तयार होते तेव्हा ऍसिडिटी होते, ज्यामुळे अस्वस्थता, छातीत जळजळ आणि इतर लक्षणे दिसतात. पोटातील या अतिरिक्त ऍसिडमुळे छाती आणि घशात जळजळ होऊ शकते, ज्याला सामान्यतः ऍसिड रिफ्लक्स म्हणतात. उपचार न केल्यास, वारंवार आंबटपणामुळे गॅस्ट्रोएसोफेजल रिफ्लक्स डिसीज (GERD) सारख्या गंभीर परिस्थिती उद्भवू शकतात.
ऍसिडिटीची लक्षणे
ॲसिडिटीची लक्षणे ओळखून ती मोठी समस्या होण्याआधी कारवाई करण्यात मदत होऊ शकते. सामान्य लक्षणांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
-
छातीत जळजळ : छातीत जळजळ, अनेकदा खाल्ल्यानंतर.
-
रीगर्जिटेशन : पोटातील ऍसिड घशात आल्याने तोंडाला आंबट किंवा कडू चव येते.
-
फुगणे : पोट भरलेले आणि सुजल्यासारखे वाटणे.
-
बर्पिंग : वारंवार ढेकर येणे ज्यामुळे पोटात आम्ल किंवा अन्न येते.
-
मळमळ : पोटात आजारी वाटणे, कधीकधी उलट्या होतात.
-
हिचकी : सतत येणारी हिचकी जी दूर होत नाही.
ऍसिडिटीची सामान्य कारणे
ॲसिडिटी कशामुळे होते हे समजून घेतल्याने तुम्हाला ट्रिगर टाळण्यास आणि तुमची लक्षणे चांगल्या प्रकारे व्यवस्थापित करण्यात मदत होऊ शकते. काही सामान्य कारणांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
-
मोठे जेवण खाणे : जास्त खाल्ल्याने पोटावर दाब पडू शकतो, ज्यामुळे ऍसिड अन्ननलिकेत परत येते.
-
मसालेदार किंवा चरबीयुक्त पदार्थ : हे पदार्थ पोटाच्या अस्तरांना त्रास देऊ शकतात आणि ऍसिडचे उत्पादन वाढवू शकतात.
-
कॅफिन आणि अल्कोहोल : दोन्ही खालच्या एसोफेजियल स्फिंक्टरला आराम देऊ शकतात, ज्यामुळे पोटातील आम्ल बाहेर पडू शकते.
-
धूम्रपान : धूम्रपान केल्याने खालच्या अन्ननलिका स्फिंक्टर कमकुवत होते आणि ऍसिडचे उत्पादन वाढते.
-
तणाव : तणावामुळे पोटातील आम्लाचे उत्पादन वाढू शकते आणि आम्लताची लक्षणे बिघडू शकतात.
-
जेवल्यानंतर झोपणे : यामुळे पोटातील आम्ल अन्ननलिकेत परत येऊ शकते.
10 प्रभावी आंबटपणा घरगुती उपाय
ऍसिड रिफ्लक्ससाठी येथे 10 सोपे आणि प्रभावी घरगुती उपाय आहेत जे तुम्हाला नैसर्गिकरित्या ऍसिडिटीचे व्यवस्थापन आणि प्रतिबंध करण्यात मदत करतात:
1. आले
अदरक आम्लपित्त साठी एक शक्तिशाली नैसर्गिक उपाय आहे. यात दाहक-विरोधी गुणधर्म आहेत जे पोटातील आम्ल कमी करण्यास आणि पाचन तंत्राला शांत करण्यास मदत करतात.
-
कसे वापरावे : कच्च्या आल्याचा एक छोटा तुकडा चघळा, आल्याचा चहा बनवा किंवा जेवणात किसलेले आले घाला.
-
हे का कार्य करते : आले पोटातील आम्ल निष्प्रभ करण्यास मदत करते आणि पचन सुधारते, ज्यामुळे ते ऍसिड रिफ्लक्ससाठी सर्वात प्रभावी उपायांपैकी एक बनते.
2. थंड दूध
थंड दूध हा ऍसिडिटीवर झटपट आणि सोपा उपाय आहे. दुधात कॅल्शियम भरपूर असते, जे पोटातील आम्ल निष्प्रभ करण्यास मदत करते आणि जलद आराम देते.
-
कसे वापरावे : जेव्हा तुम्हाला प्रथम ॲसिडिटीची लक्षणे जाणवतात तेव्हा एक ग्लास थंड, कमी चरबीयुक्त दूध प्या.
-
हे का कार्य करते : दुधातील कॅल्शियम अतिरिक्त ऍसिड शोषून घेते, पोटाच्या अस्तरांना शांत करते आणि छातीत जळजळ कमी करते.
3. तुळशीची पाने (तुळशी)
तुळशीच्या पानांमध्ये, ज्याला तुळशी म्हणूनही ओळखले जाते, त्यामध्ये नैसर्गिक सुखदायक गुणधर्म असतात जे पोटातील आम्ल कमी करण्यास आणि ऍसिड रिफ्लक्स टाळण्यास मदत करतात.
-
कसे वापरावे : शांत चहा बनवण्यासाठी तुळशीची काही पाने चावून घ्या किंवा पाण्यात उकळा.
-
हे का कार्य करते : तुळशीची पाने पोटाला श्लेष्मा तयार करण्यास उत्तेजित करतात, पोटाच्या अस्तरांचे अतिरिक्त ऍसिडच्या प्रभावापासून संरक्षण करतात.
4. एका जातीची बडीशेप (सॉनफ)
एका जातीची बडीशेप पचनासाठी उत्तम आहे आणि आम्लता आणि सूज कमी करण्यास मदत करते.
-
कसे वापरावे : जेवणानंतर एक चमचा एका जातीची बडीशेप चघळणे किंवा बिया पाण्यात उकळून बडीशेप चहा बनवा.
-
हे का कार्य करते : एका जातीची बडीशेप पचनसंस्थेला शांत करते, पोटातील आम्ल कमी करते आणि पचन सुधारते.
5. ऍपल सायडर व्हिनेगर
जरी हे विचित्र वाटत असले तरी, सफरचंद सायडर व्हिनेगर तुमच्या पोटातील पीएच पातळी संतुलित करण्यास आणि ऍसिड रिफ्लक्स कमी करण्यात मदत करू शकते.
-
कसे वापरावे : एक ग्लास कोमट पाण्यात एक चमचा सफरचंद सायडर व्हिनेगर मिसळा आणि जेवण करण्यापूर्वी प्या.
-
हे का कार्य करते : ऍपल सायडर व्हिनेगर पचन सुधारते आणि पोटातील आम्ल संतुलित करते, ज्यामुळे छातीत जळजळ करण्यासाठी एक प्रभावी घरगुती उपाय बनतो.
6. कोरफड Vera रस
कोरफडीचा रस त्याच्या बरे होण्याच्या गुणधर्मांसाठी ओळखला जातो आणि तो पोट शांत करू शकतो आणि आम्लता कमी करू शकतो.
-
कसे वापरावे : जेवणापूर्वी अर्धा कप कोरफडीचा रस प्या.
-
हे का कार्य करते : कोरफड मधील दाहक-विरोधी गुणधर्म पोट थंड करण्यास आणि ऍसिड रिफ्लक्समुळे होणारी जळजळ कमी करण्यास मदत करतात.
7. जिरे (जीरा)
जिरे पचनास मदत करतात आणि पोटात अतिरिक्त ऍसिड तयार होण्यास प्रतिबंध करतात.
-
कसे वापरावे : एक चमचा जिरे पाण्यात उकळून जेवल्यानंतर प्या.
-
हे का कार्य करते : जिरे लाळेचे उत्पादन उत्तेजित करतात, जे पचनास मदत करते आणि आम्लता प्रतिबंधित करते.
8. लवंगा
लवंगा त्यांच्या पाचक गुणधर्मांसाठी ओळखल्या जातात आणि आम्लता कमी करण्यास मदत करतात. ते मळमळ उपचार आणि छातीत जळजळ प्रतिबंधित करण्यासाठी देखील प्रभावी आहेत.
-
कसे वापरावे : जेवणानंतर काही लवंगा चावून घ्या किंवा चहामध्ये घाला.
-
हे का कार्य करते : लवंग लाळेचे उत्पादन वाढवते, जे पचनास मदत करते आणि आम्लता कमी करते.
9. केळी
ऍसिडिटीचा सामना करण्यासाठी केळी हा एक सोपा आणि नैसर्गिक मार्ग आहे. त्यामध्ये पोटॅशियम भरपूर असते, जे पोटातील आम्ल कमी करण्यास मदत करते.
-
कसे वापरावे : आम्लपित्त टाळण्यासाठी रोज एक पिकलेले केळ खा.
-
ते का कार्य करते : केळीमध्ये उच्च pH असते, जे पोटातील ऍसिड निष्प्रभ करते आणि ऍसिड रिफ्लक्स प्रतिबंधित करते.
10. ताक (चास)
ताक, ज्याला चास असेही म्हटले जाते, हा आम्लपित्तासाठी पारंपारिक भारतीय उपाय आहे. हे लैक्टिक ऍसिडमध्ये समृद्ध आहे, जे पोटातील ऍसिड निष्पक्ष करण्यास मदत करते.
-
कसे वापरावे : जेवणानंतर एक ग्लास ताक चिमूटभर काळी मिरी मिसळून प्या.
-
ते का कार्य करते : ताकातील लॅक्टिक ऍसिड पोटाच्या अस्तरांना शांत करते आणि आम्लता कमी करते.
पोषण तथ्ये
वर नमूद केलेल्या काही घटकांचे पौष्टिक फायदे दर्शविणारी सारणी येथे आहे:
|
घटक |
पोषक |
फायदे |
|
आले |
जिंजरॉल, व्हिटॅमिन सी |
जळजळ कमी करते, पचनास मदत करते |
|
थंड दूध |
कॅल्शियम, व्हिटॅमिन डी |
पोटातील आम्ल तटस्थ करते, छातीत जळजळ शांत करते |
|
तुळशीची पाने (तुळशी) |
व्हिटॅमिन के, लोह, कॅल्शियम |
पोटातील आम्ल कमी करते, पचन सुधारते |
|
एका जातीची बडीशेप (सॉनफ) |
फायबर, पोटॅशियम, मॅग्नेशियम |
पचन सुलभ होते, सूज कमी होते |
|
ऍपल सायडर व्हिनेगर |
ऍसिटिक ऍसिड, पोटॅशियम |
पोटाचे पीएच संतुलित करते, पचनास मदत करते |
|
कोरफड Vera रस |
जीवनसत्त्वे, खनिजे, एन्झाइम्स |
पोटाचे अस्तर शांत करते, चिडचिड कमी करते |
|
जिरे (जीरा) |
लोह, मॅग्नेशियम, फॉस्फरस |
पचन उत्तेजित करते, आम्लता कमी करते |
|
लवंगा |
मँगनीज, फायबर, जीवनसत्त्वे |
पचनास मदत करते, छातीत जळजळ प्रतिबंधित करते |
|
केळी |
पोटॅशियम, व्हिटॅमिन बी 6, फायबर |
पोट आम्ल तटस्थ करते, ऍसिड रिफ्लक्स प्रतिबंधित करते |
|
ताक (चास) |
कॅल्शियम, प्रोबायोटिक्स, व्हिटॅमिन बी 12 |
आम्ल तटस्थ करते, निरोगी आतड्यांसंबंधी वनस्पतींना प्रोत्साहन देते |
निष्कर्ष
ऍसिडिटी अस्वस्थ आणि व्यत्यय आणणारी असू शकते, परंतु ती सतत समस्या असण्याची गरज नाही. आपल्या दैनंदिन दिनचर्यामध्ये या ऍसिडिटी घरगुती उपचारांचा समावेश करून, आपण नैसर्गिकरित्या ऍसिड रिफ्लक्स आणि इतर पाचन समस्यांचे व्यवस्थापन आणि प्रतिबंध देखील करू शकता.
आले आणि थंड दुधापासून ते तुळशीची पाने आणि केळीपर्यंत, हे उपाय ओव्हर-द-काउंटर औषधांच्या गरजेशिवाय प्रभावी आराम देतात.
आजच आपल्या दैनंदिन दिनचर्येत या ऍसिडिटी घरगुती उपायांचा समावेश करणे सुरू करा.
