नाचणी मधुमेहासाठी फायदेशीर आहे का?

आजकाल, प्रत्येक वयोगटातील लोकांमध्ये सर्वात सामान्य आरोग्य समस्या म्हणजे मधुमेह. वृद्धांपासून ते लहान मुलांपर्यंत त्यांच्यापैकी प्रत्येकाला मधुमेहाचा त्रास आहे ज्यामुळे त्यांना प्रश्न पडतो की त्यांच्यासाठी खाण्याचा सर्वोत्तम पर्याय कोणता असू शकतो.

त्यामुळे या स्थितीत मधुमेहासाठी बाजरी हा उत्तम पर्याय आहे. सर्वात पौष्टिक बाजरी म्हणजे 'रागी' याला इंग्रजीत 'फिंगर मिलेट्स' असेही म्हणतात. नाचणीमुळे तुमची रक्त पातळी वाढत नाही आणि ती तुमच्या संतुलित मधुमेह आहार योजनेत समाविष्ट केली जाऊ शकते. आता मुख्य प्रश्न असा येतो की 'नाचणी मधुमेहासाठी चांगली आहे का?'

उत्तर आहे मोठी 'होय' नाचणी हा पांढरा तांदूळ आणि गव्हाच्या पिठाचा एक अप्रतिम पर्याय आहे. शिवाय, नाचणी तुमच्या कोलेस्टेरॉलची पातळी नियंत्रित ठेवण्यास आणि रक्तातील साखरेची पातळी राखण्यास मदत करेल. रागीबद्दल अधिक जाणून घेऊया.

रागी म्हणजे काय?

रागीला 'नाचनी' आणि इंग्रजीत 'फिंगर मिलेट्स' असेही म्हणतात. नाचणीचा रंग तपकिरी असून काहीसा मोहरीच्या दाण्यासारखा दिसतो. नाचणीचे सेवन करण्याचे अनेक मार्ग आहेत आणि अगणित नाचणीचे फायदे आहेत. नाचणी ही एक अत्यंत पौष्टिक बाजरी आहे ज्यामध्ये सूक्ष्म पोषक आणि मॅक्रोन्यूट्रिएंट्स असतात.

नाचणीचे पौष्टिक मूल्य

पोषक	मूल्य
एकूण चरबी	1.92 ग्रॅम
संतृप्त चरबी	0.7 ग्रॅम
पॉलीअनसॅच्युरेटेड फॅट	2 ग्रॅम
मोनोअनसॅच्युरेटेड फॅट	0.7 ग्रॅम
कोलेस्टेरॉल	0 मिग्रॅ
सोडियम	5 ग्रॅम
पोटॅशियम	40mg
कर्बोदके	80 ग्रॅम
साखर	0.6 ग्रॅम
प्रथिने	7.16 ग्रॅम
अन्नगत तंतू	11.18 ग्रॅम
मॅग्नेशियम	137mg

या प्रमुख आणि किरकोळ पोषक घटकांसह, त्यात थायामिन, नियासिन, फॉलिक ऍसिड इत्यादी अँटीऑक्सिडंट्सचे प्रमाण जास्त आहे. नाचणी हे थ्रोनिन, मेथिओनिन, आयसोल्यूसीन, व्हॅलिन इत्यादी अमीनो ऍसिडचा एक चांगला स्रोत आहे. आणि तुम्ही वर वाचल्याप्रमाणे नाचणीमधील प्रथिने मुबलक आहे ज्यामुळे ते निरोगी होते. एकूणच नाचणी फायदेशीर आणि आवश्यक पोषक तत्वांनी परिपूर्ण आहे. नाचणी इतर धान्यांसारखी पॉलिश नसल्यामुळे लोक शुद्ध स्वरूपात नाचणी खातात.

मधुमेहासाठी गहू आणि तांदूळ पेक्षा नाचणी हा चांगला पर्याय का आहे?

पोषण	रागी (फिंगर बाजरी)	गहू	तांदूळ
कॅलरीज (प्रति 100 ग्रॅम)	328	३३९	130
प्रथिने (प्रति 100 ग्रॅम)	7.3 ग्रॅम	12.6 ग्रॅम	2.6 ग्रॅम
आहारातील फायबर (प्रति 100 ग्रॅम)	3.6 ग्रॅम	2.7 ग्रॅम	0.4 ग्रॅम
कॅल्शियम (प्रति 100 ग्रॅम)	344mg	29 मिग्रॅ	28 मिग्रॅ
लोह (प्रति 100 ग्रॅम)	3.9mg	3.19 मिग्रॅ	0.80mg
मॅग्नेशियम (प्रति 100 ग्रॅम)	137mg	126 मिग्रॅ	25 मिग्रॅ
व्हिटॅमिन बी 1 (थायमिन) (प्रति 100 ग्रॅम)	0.42mg	0.41mg	0.07mg
व्हिटॅमिन बी 3 (नियासिन) (प्रति 100 ग्रॅम)	1.1 मिग्रॅ	6.5mg	1.6mg

नाचणी: यामध्ये आहारातील फायबरचे प्रमाण जास्त असते आणि त्यामुळे शरीरातील रक्तातील साखरेची पातळी कमी करण्यासाठी खूप फायदेशीर ठरते. त्याशिवाय त्यात कॅल्शियम, लोह आणि मॅग्नेशियम देखील भरपूर असते, जे हाडांचे आरोग्य, पचन आणि रक्ताभिसरणासाठी फायदेशीर ठरू शकते. त्यात कॅलरी सामग्री देखील जास्त आहे, त्यामुळे ते अधिक ऊर्जा प्रदान करते.

मधुमेहासाठी नाचणीचे काही फायदे

नाचणीमध्ये जास्त कार्बोहायड्रेट्स असल्यामुळे, मधुमेह असलेल्या लोकांना त्यांच्या सेवनाने साखरेची पातळी वाढेल की नाही असा प्रश्न पडतो. तथापि, नाचणीमध्ये भरपूर पोषक तत्व असतात ज्यामुळे ते मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी अत्यंत फायदेशीर ठरते.

1. कमी ग्लायसेमिक इंडेक्स: नाचणीमध्ये जटिल कार्बोहायड्रेट्स आणि उच्च फायबर सामग्रीची उपस्थिती पचन गती कमी करते, रक्तातील साखरेची पातळी कमी ठेवण्यास मदत करते.

2. इंसुलिन असंवेदनशीलता सुधारण्यास मदत करते : मॅग्नेशियमची जास्त प्रमाणात उपस्थिती खूप उपयुक्त आहे कारण ती हळूहळू इंसुलिनची असंवेदनशीलता वाढवते आणि टाइप 2 मधुमेहाच्या प्रतिकाराविरूद्ध लढा देते.

3. ऑक्सिडेटिव्ह ताण कमी करते : ऑक्सिडेटिव्ह तणाव ही कोणत्याही जुनाट आजाराची मुख्य समस्या आहे. संशोधकांना असे आढळून आले आहे की नाचणी मानवी शरीरातील ऑक्सिडेटिव्ह ताण कमी करू शकते. तर, नाचणी मधुमेहासाठी चांगली आहे कारण ते तुमचे उपचार गुणधर्म वाढवेल आणि ऑक्सिडेटिव्ह तणाव नियंत्रित करेल तसेच जळजळ कमी करेल.

नाचणीचे काही इतर आरोग्य फायदे:

तांदूळ आणि गहू पेक्षा नाचणी हा एक आदर्श पर्याय आहे. नाचणी कुपोषित रूग्णांचे आरोग्य पुनर्संचयित करण्यासाठी आणि अनेक रोगांना प्रतिबंध करण्यासाठी प्रभावीपणे मदत करते. नाचणीच्या इतर काही आरोग्य फायद्यांमध्ये हे समाविष्ट आहे:

• हे उन्हाळ्याच्या दिवसात शरीराचे तापमान राखण्यास मदत करते.

• नाचणी स्तनपान देणाऱ्या माता आणि बाळांसाठी पोषक आहे कारण त्यात लोह आणि कॅल्शियम भरपूर आहे.

• हे प्रथिने समृद्ध आहे आणि प्रथिनेयुक्त आहार शोधत असलेल्या लोकांसाठी अत्यंत शिफारसीय आहे.

• हे कॅल्शियम आणि पालकांच्या ऑस्टियोपोरोसिससह भारित आहे.

• नाचणीतील आहारातील फायबरमुळे पचनक्रिया सुधारते.

फक्त, नाचणी ही अत्यंत पौष्टिक बाजरी असून त्यात फायबरचे प्रमाण जास्त असते. हे वेगवेगळ्या स्वरूपात सेवन केले जाऊ शकते. हे रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित करते आणि स्टार्च शोषण कमी करते.

आपल्या आहारात नाचणीचा समावेश हेल्दी आणि संतुलित करण्यासाठी कोणत्या पद्धती आहेत ते जाणून घेऊया. व्यक्ती फ्लॅटब्रेड, बेकरी उत्पादने, पुडिंग्ज इत्यादींच्या रूपात खातात. मधुमेहाचे रुग्ण नाचणीचे अनेक पदार्थ बनवू शकतात आणि नाचणीचे फायदे घेऊ शकतात. त्यापैकी काही आहेत:-

• रागी उथप्पम

• रागी डोसा

• रागी ढोकळा

• नाचणीचा हलवा

• नाचणी इडली

• नाचणी रोटी किंवा भरलेला पराठा

• नाचणी लापशी

• सेंद्रिय गूळ आणि A2 बिलोना गाईच्या तूपापासून बनवलेले रागी ओट्स लाडू

सेंद्रिय गूळ घालून लोक ते शेक किंवा कांजीसारख्या पेयांच्या रूपात देखील घेऊ शकतात. याचे सेवन करण्याचा सर्वोत्तम वेळ म्हणजे सकाळची, कारण यामुळे भूक कमी होते आणि तुम्हाला वारंवार भूक लागत नाही.

टीप : ज्या लोकांना किडनी विकार, अतिसार आणि थायरॉईड विकार आहेत त्यांनी नाचणी खाणे टाळावे कारण त्याचा त्यांच्यावर नकारात्मक परिणाम होईल.

निष्कर्ष

डायबिटीजच्या रुग्णांसाठी नाचणी फायदेशीर आहे. ही मधुमेहासाठी अनुकूल बाजरी आवश्यक पोषक तत्वांनी परिपूर्ण आहे. इतर धान्यांच्या तुलनेत त्यात प्रथिने आणि कॅल्शियमचे प्रमाण जास्त असते. हे तुमच्या रक्तातील साखरेची पातळी स्थिर ठेवण्यास मदत करते आणि तुम्हाला जळजळ आणि ऑक्सिडेटिव्ह तणावापासून मुक्त करते. शेवटी, आम्हाला आशा आहे की, 'मधुमेहासाठी नाचणी चांगली आहे का? तर, आता थांबू नका, आमच्या ऑनलाइन स्टोअरमधून नाचणीच्या पिठाचे किंवा नाचणीच्या बाजरीचे पॅकेट घ्या आणि नाचणीच्या फायद्यांचा आनंद घ्या.

सर्वोत्तम रागी बाजरी खरेदी करा