तुम्हाला माहीत आहे का की जगभरात ४६३ दशलक्षाहून अधिक प्रौढ लोक मधुमेहाने जगत आहेत, २०४५ पर्यंत हा आकडा ७० कोटींपर्यंत वाढण्याची अपेक्षा आहे? मधुमेहाचे व्यवस्थापन करणाऱ्यांसाठी, रक्तातील साखरेचे प्रमाण नियंत्रित ठेवणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. या व्यवस्थापनाचा एक महत्त्वाचा पैलू म्हणजे स्वीटनर्सबद्दल सुज्ञपणे निवड करणे.
जेव्हा साखर टेबलच्या बाहेर असते, तेव्हा मधुमेहींसाठी सर्वोत्तम स्वीटनर शोधणे हे प्राधान्य बनते. हा ब्लॉग "स्टीव्हिया कृत्रिम स्वीटनर आहे का?" आणि मधुमेहासाठी सर्वोत्तम नैसर्गिक साखर ओळखणे. अलीकडील संशोधन आणि दैनंदिन वापरासाठीच्या व्यावहारिक टिपांच्या आधारे आम्ही विविध पर्यायांचे फायदे आणि तोटे जाणून घेऊ.
मधुमेह आणि साखर समजून घेणे
मधुमेह ही अशी स्थिती आहे जिथे शरीर ग्लुकोजवर योग्य प्रकारे प्रक्रिया करू शकत नाही, ज्यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी वाढते. हे इन्सुलिन (टाइप 1) तयार करण्यात शरीराच्या असमर्थतेमुळे किंवा इन्सुलिनच्या अयोग्य वापरामुळे (टाइप 2) असू शकते. मधुमेहासाठी आहाराचे व्यवस्थापन करणे महत्त्वाचे आहे आणि साखरेचे योग्य पर्याय शोधणे रक्तातील साखरेची पातळी संतुलित ठेवण्यास मदत करू शकते.
मधुमेहींसाठी सर्वोत्तम स्वीटनर
1. स्टीव्हिया
Stevia पावडर , Stevia rebaudiana वनस्पतीच्या पानांपासून बनविलेले, एक लोकप्रिय नैसर्गिक गोड पदार्थ आहे. हे साखरेपेक्षा 300 पट गोड आहे परंतु त्यात कॅलरी किंवा कार्बोहायड्रेट नसतात, ज्यामुळे ते मधुमेहासाठी योग्य पर्याय बनते. स्टीव्हिया रक्तातील साखरेची पातळी वाढवत नाही आणि दीर्घकालीन वापरासाठी सुरक्षित आहे. तर, स्टीव्हिया एक कृत्रिम स्वीटनर आहे का? नाही, हे एक नैसर्गिक गोड आहे.
2. एरिथ्रिटॉल
एरिथ्रिटॉल हे साखरेचे अल्कोहोल आहे जे सुमारे 70% साखरेचा गोडपणा प्रदान करते परंतु केवळ 5% कॅलरीजसह. हे रक्तातील साखरेची किंवा इंसुलिनची पातळी वाढवत नाही, ज्यामुळे ते मधुमेहासाठी सर्वोत्तम साखर पर्यायांपैकी एक बनते. एरिथ्रिटॉल नैसर्गिकरित्या काही फळांमध्ये आढळतात आणि इतर काही पर्यायांसोबत सामान्य कडू चवशिवाय स्वच्छ, गोड चव असते.
एरिथ्रिटॉलचे पौष्टिक तथ्य (प्रति चमचे)
|
पोषक |
रक्कम |
|
कॅलरीज |
0.2 |
|
कर्बोदके |
4g |
|
साखर अल्कोहोल |
4g |
3. भिक्षू फळ
मोंक फ्रूट अर्क हे आणखी एक नैसर्गिक गोड पदार्थ आहे जे लोकप्रिय होत आहे. त्यात मोग्रोसाइड्स नावाचे संयुगे असतात, जे कॅलरीजशिवाय गोडपणा देतात. भिक्षुक फळ रक्तातील साखरेच्या पातळीवर परिणाम करत नाही, ज्यामुळे ते मधुमेहासाठी एक उत्तम पर्याय बनते . त्याची गोडवा साखरेच्या 150-200 पट आहे आणि ती शतकानुशतके पारंपारिक चीनी औषधांमध्ये वापरली जात आहे.
मोंक फ्रूटचे पौष्टिक तथ्य (प्रति चमचे)
|
पोषक |
रक्कम |
|
कॅलरीज |
0 |
|
कर्बोदके |
0 ग्रॅम |
4. एस्पार्टम
Aspartame हे कमी-कॅलरी असलेले कृत्रिम स्वीटनर आहे जे अनेक आहारातील पेये आणि पदार्थांमध्ये वापरले जाते. जरी ते साखरेपेक्षा 200 पट गोड असले तरी त्याचा रक्तातील साखरेवर परिणाम होत नाही. तथापि, हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की एस्पार्टमचा मोठ्या प्रमाणावर वापर केला जात असताना, काही व्यक्तींना प्रतिकूल परिणाम जाणवू शकतात. हे मध्यम प्रमाणात आणि वैद्यकीय सल्ल्यानुसार वापरले जाते.
5. खजूर साखर
खजूर साखर , वाळलेल्या खजूरांपासून बनवलेली, एक नैसर्गिक गोडसर आहे जी संपूर्ण खजूरमध्ये आढळणारे अनेक पोषक घटक राखून ठेवते, जसे की फायबर, जीवनसत्त्वे आणि खनिजे. हे परिष्कृत साखरेसारखे गोड नाही परंतु एक समृद्ध, कारमेल सारखी चव देते. खजुराच्या साखरेचा ग्लायसेमिक इंडेक्स मध्यम असतो, ज्यामुळे मधुमेहींसाठी नियमित साखरेच्या तुलनेत हा एक चांगला पर्याय बनतो. तथापि, तरीही ते मध्यम प्रमाणात वापरले पाहिजे.
खजूर साखरेचे पौष्टिक तथ्य (प्रति चमचे)
|
पोषक |
रक्कम |
|
कॅलरीज |
१५ |
|
कर्बोदके |
4g |
|
फायबर |
0.5 ग्रॅम |
नैसर्गिक आणि कृत्रिम स्वीटनरची तुलना करणे
मधुमेहींसाठी सर्वोत्तम स्वीटनर निवडताना, नैसर्गिक आणि कृत्रिम स्वीटनरमधील फरक समजून घेणे महत्त्वाचे आहे.
नैसर्गिक स्वीटनर्स:
- स्टीव्हिया: शून्य कॅलरी, रक्तातील साखर वाढवत नाही, नैसर्गिक मूळ.
- भिक्षू फळ: शून्य कॅलरीज, रक्तातील साखर वाढवत नाही, नैसर्गिक मूळ.
- एरिथ्रिटॉल: कमीतकमी कॅलरीज, रक्तातील साखर वाढवत नाहीत, काही फळांमध्ये नैसर्गिकरित्या आढळतात.
- खजूर साखर: पोषक, मध्यम ग्लायसेमिक इंडेक्स, नैसर्गिक उत्पत्ती असते.
कृत्रिम स्वीटनर्स:
- Aspartame: कमी कॅलरीज, रक्तातील साखर वाढवत नाही, कृत्रिम मूळ.
- सुक्रॅलोज: शून्य कॅलरीज, रक्तातील साखर वाढवत नाही, कृत्रिम मूळ.
साखर पर्यायाचे फायदे आणि तोटे
फायदे
-
रक्तातील साखरेचे नियंत्रण: बहुतेक साखरेचे पर्याय रक्तातील साखरेवर परिणाम करत नाहीत, ज्यामुळे ते मधुमेहासाठी योग्य बनतात.
-
वजन व्यवस्थापन: कमी किंवा शून्य कॅलरीज वजन व्यवस्थापित करण्यात मदत करतात, मधुमेह काळजीचा एक महत्त्वाचा पैलू.
-
दंत आरोग्य: साखरेचा पर्याय दात किडण्यास हातभार लावत नाही.
दोष
-
पाचक समस्या: एरिथ्रिटॉल सारख्या काही साखर अल्कोहोलमुळे मोठ्या प्रमाणात पचनास त्रास होऊ शकतो.
-
चव: काही लोकांना कृत्रिम स्वीटनर्सची चव साखरेपेक्षा कमी आनंददायी वाटते.
-
संभाव्य साइड इफेक्ट्स: कृत्रिम गोड पदार्थ काही व्यक्तींवर प्रतिकूल परिणाम करू शकतात.
निष्कर्ष
मधुमेह असलेल्या लोकांसाठी गोड पदार्थांच्या जगात नेव्हिगेट करणे आव्हानात्मक असू शकते. तथापि, स्टीव्हिया, एरिथ्रिटॉल, मोंक फ्रूट आणि खजूर सारख्या पर्यायांसह, गोडपणाचा आनंद घेताना रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित करणे शक्य आहे. हे साखरेचे पर्याय शून्य किंवा कमी कॅलरीजपासून ते रक्तातील साखरेच्या पातळीवर कोणताही परिणाम न करण्यापर्यंत विविध प्रकारचे फायदे देतात, ज्यामुळे ते मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी काही सर्वोत्तम पर्याय बनतात.
साखर पर्यायांचे जग एक्सप्लोर करा आणि आपल्या आरोग्यासाठी माहितीपूर्ण निवडी करा. या पर्यायांचा तुमच्या आहारात समावेश करून पहा आणि तुमच्या रक्तातील साखरेच्या पातळीशी तडजोड न करता गोड जीवनाचा आनंद घ्या.
