तुम्हाला माहीत आहे का की मोहरीचे तेल, सरसो तेल म्हणूनही ओळखले जाते, शतकानुशतके स्वयंपाक, त्वचा निगा आणि पारंपारिक औषधांमध्ये वापरले जात आहे? तीव्र वास असूनही, हे तेल आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे. पण मोहरीचे तेल तुमच्यासाठी इतके चांगले कशामुळे बनते आणि तुम्ही ते तुमच्या दैनंदिन जीवनात कसे वापरू शकता? चला मोहरीच्या तेलाचे फायदे आणि ते तुमचे कल्याण कसे वाढवू शकते ते जाणून घेऊया.
मोहरीचे तेल म्हणजे काय?
मोहरीचे तेल मोहरीच्या रोपाच्या बियापासून बनवले जाते, जे ब्रासिकासी कुटुंबाचा भाग आहे. त्याला तीव्र चव आणि वास आहे, ज्यामुळे तो भारतीय, पाकिस्तानी आणि बांगलादेशी स्वयंपाकात एक सामान्य घटक बनतो. तेलामध्ये एलिल आयसोथियोसायनेट नावाचे एक संयुग असते, जे त्याला त्याची अनोखी चव आणि सुगंध देते. स्वयंपाकाव्यतिरिक्त, मोहरीच्या तेलाचा वापर त्याच्या उपचारांच्या गुणधर्मांसाठी मालिश, त्वचेची काळजी आणि विविध घरगुती उपचारांमध्ये केला जातो.
मोहरीचे तेल पोषण
मोहरीचे तेल ओमेगा -3 आणि ओमेगा -6 फॅटी ऍसिडसह मोनोअनसॅच्युरेटेड आणि पॉलीअनसॅच्युरेटेड फॅट्समध्ये समृद्ध आहे. त्यात आवश्यक जीवनसत्त्वे आणि खनिजे देखील असतात, जसे की व्हिटॅमिन ई आणि सेलेनियम, जे त्याच्या आरोग्याच्या फायद्यांमध्ये योगदान देतात.
मोहरीच्या तेलाचे पौष्टिक मूल्य (प्रति चमचे)
पोषक |
रक्कम |
कॅलरीज |
120 |
एकूण चरबी |
14 ग्रॅम |
संतृप्त चरबी |
2 ग्रॅम |
मोनोअनसॅच्युरेटेड फॅट |
8 ग्रॅम |
पॉलीअनसॅच्युरेटेड फॅट |
3.6 ग्रॅम |
ओमेगा -3 फॅटी ऍसिडस् |
826mg |
ओमेगा -6 फॅटी ऍसिडस् |
2136 मिग्रॅ |
व्हिटॅमिन ई |
2.8mg |
मोहरीच्या तेलाचे 8 फायदे
1. हृदयाच्या आरोग्यास प्रोत्साहन देते
खराब कोलेस्टेरॉलची पातळी कमी करून आणि चांगल्या कोलेस्ट्रॉलची पातळी वाढवून मोहरीच्या तेलामुळे हृदयाच्या आरोग्याला फायदा होतो. ओमेगा -3 आणि ओमेगा -6 फॅटी ऍसिडची उपस्थिती कोलेस्टेरॉलचे निरोगी संतुलन राखण्यास मदत करते, ज्यामुळे हृदयविकाराचा धोका कमी होतो. मोहरीच्या तेलाचे नियमित सेवन केल्याने रक्त परिसंचरण सुधारण्यास मदत होते आणि धमनी प्लेक तयार होण्यास प्रतिबंध होतो, ज्यामुळे संपूर्ण हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी आरोग्यास हातभार लागतो.
कसे वापरावे:
- स्वयंपाकासाठी इतर तेलांऐवजी मोहरीचे तेल वापरा.
- निरोगी वळणासाठी तुमच्या सॅलडमध्ये एक चमचे मोहरीचे तेल घाला.
2. प्रतिकारशक्ती वाढवते
मोहरीच्या तेलात व्हिटॅमिन ई सारख्या अँटिऑक्सिडंट्स भरपूर प्रमाणात असतात, जे तुमची रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्यास मदत करतात. मोहरीच्या तेलाचे नियमित सेवन केल्याने तुमच्या शरीराला संसर्ग आणि रोगांशी अधिक प्रभावीपणे लढा मिळू शकतो. मोहरीच्या तेलातील दाहक-विरोधी गुणधर्म देखील मजबूत रोगप्रतिकारक प्रतिसादात योगदान देतात, ज्यामुळे तुमच्या शरीराला आजारांशी लढा देणे सोपे होते.
कसे वापरावे:
- रोजच्या स्वयंपाकात मोहरीच्या तेलाचा समावेश करा.
- रक्ताभिसरण वाढवण्यासाठी आणि प्रतिकारशक्ती वाढवण्यासाठी तुमच्या शरीराला कोमट मोहरीच्या तेलाने मसाज करा.
3. त्वचेचे आरोग्य सुधारते
आपल्या त्वचेवर मोहरीचे तेल वापरल्याने ते निरोगी आणि चमकदार राहण्यास मदत होते. त्याचे दाहक-विरोधी आणि बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ गुणधर्म मुरुम आणि पुरळ यासारख्या त्वचेच्या स्थितीवर उपचार करू शकतात. उच्च व्हिटॅमिन ई सामग्री देखील वृद्धत्वाची चिन्हे कमी करण्यास मदत करते आणि आपल्या त्वचेला पर्यावरणाच्या नुकसानापासून वाचवते.
कसे वापरावे:
- मॉइश्चरायझर म्हणून मोहरीचे तेल थेट तुमच्या त्वचेला लावा.
- मोहरीच्या तेलात हळद मिसळा आणि फेस मास्क म्हणून वापरा.
4. केसांच्या वाढीस प्रोत्साहन देते
मोहरीचे तेल केसांच्या वाढीस उत्तेजन देऊन आणि केस गळणे रोखून केसांच्या आरोग्यासाठी फायदेशीर ठरते. मोहरीच्या तेलातील जीवनसत्त्वे आणि खनिजे तुमच्या टाळूचे पोषण करतात आणि केसांच्या कूपांना मजबूत करतात, दाट आणि निरोगी केसांना प्रोत्साहन देतात.
कसे वापरावे:
- मोहरीचे तेल गरम करून टाळूवर मसाज करा.
- सौम्य शैम्पूने धुण्यापूर्वी ते तासभर राहू द्या.
5. सांधेदुखी दूर करते
मोहरीच्या तेलामध्ये दाहक-विरोधी गुणधर्म असतात ज्यामुळे सांधेदुखी आणि जळजळ कमी होण्यास मदत होते. कोमट मोहरीच्या तेलाने प्रभावित भागात मालिश केल्याने संधिवात आणि स्नायू दुखण्यापासून आराम मिळू शकतो, गतिशीलता सुधारते आणि अस्वस्थता कमी होते.
कसे वापरावे:
- मोहरीचे तेल कोमट करा आणि प्रभावित सांध्यामध्ये हलक्या हाताने मसाज करा.
- सर्वोत्तम परिणामांसाठी ते नियमितपणे वापरा.
6. पचनास मदत करते
मोहरीचे तेल तुमची पाचक प्रणाली उत्तेजित करण्यास, भूक आणि पचन सुधारण्यास मदत करू शकते. हे बद्धकोष्ठता आणि इतर पाचन समस्या कमी करण्यास देखील मदत करू शकते. मोहरीच्या तेलातील नैसर्गिक संयुगे पाचक रसांच्या स्रावला प्रोत्साहन देतात, ज्यामुळे पचन सुरळीत होते.
कसे वापरावे:
- पचनास मदत करण्यासाठी आपल्या स्वयंपाकात मोहरीचे तेल घाला.
- जेवणापूर्वी थोडेसे मोहरीचे तेल कोमट पाण्यात मिसळून सेवन करा.
7. बॅक्टेरियाच्या संसर्गाशी लढा देते
मोहरीच्या तेलाच्या फायद्यांमध्ये त्याच्या बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ गुणधर्म समाविष्ट आहेत जे शरीराच्या आत आणि बाहेरील बॅक्टेरियाच्या संसर्गाशी लढण्यास मदत करतात. हे विविध आरोग्य समस्यांसाठी एक बहुमुखी उपाय आहे, किरकोळ कट, जखमा आणि त्वचेचे संक्रमण रोखणे आणि उपचार करणे.
कसे वापरावे:
- संसर्ग टाळण्यासाठी मोहरीचे तेल काप आणि जखमांवर लावा.
- आपल्या स्वयंपाकात मोहरीच्या तेलाचा वापर करा जेणेकरुन अंतर्गत संक्रमणांशी लढा द्या.
8. श्वसनास आराम देते
मोहरीच्या तेलातून वाफ इनहेल केल्याने नाकातील मार्ग साफ होण्यास मदत होते आणि सर्दी आणि रक्तसंचय या लक्षणांपासून आराम मिळतो. मोहरीचे तेल श्वासोच्छवासाच्या कार्यामध्ये सुधारणा करून दम्याच्या हल्ल्यांची तीव्रता कमी करण्यास देखील मदत करू शकते.
कसे वापरावे:
- उकळत्या पाण्यात मोहरीच्या तेलाचे काही थेंब घाला आणि वाफ श्वास घ्या.
- श्वासोच्छवासाच्या आरामासाठी आपल्या छातीवर कोमट मोहरीच्या तेलाने मालिश करा.
निष्कर्ष
मोहरीचे तेल हे एक अष्टपैलू आणि फायदेशीर तेल आहे जे तुमच्या हृदयाचे आरोग्य सुधारू शकते, प्रतिकारशक्ती वाढवू शकते, त्वचा आणि केसांचे आरोग्य वाढवू शकते आणि बरेच काही करू शकते. मोहरीच्या तेलाचे अविश्वसनीय फायदे समजून घेऊन, तुम्ही माहितीपूर्ण निवडी करू शकता जे तुमचे कल्याण वाढवतात.
लाकडी थंड दाबलेल्या मोहरीच्या तेलाचे फायदे अनुभवण्यास तयार आहात? तुमच्या दैनंदिन दिनचर्येत मोहरीच्या तेलाचा समावेश करा आणि त्यामुळे काय फरक पडू शकतो ते पहा. निरोगी, अधिक उत्साही राहण्यासाठी मोहरीच्या तेलाच्या नैसर्गिक चांगुलपणाचा आनंद घ्या!