पिस्ता काजू कुटुंबातील एक सदस्य आहे. पिस्ता एका लहान पिस्त्याच्या झाडावर वाढतात जे सध्याच्या इराण आणि अफगाणिस्तानसह मध्य आशियातील आहे. ते सहसा हलके हिरवे किंवा हिरव्या रंगाचे असतात. लोक याला पिस्ता नट म्हणतात पण वनस्पतिशास्त्रात ते बियाणे आहे. त्याला भारतात सामान्यतः 'पिस्ता' म्हणतात.
पिस्ता नट म्हणजे काय आणि पिस्ता आरोग्यासाठी चांगला आहे का?
तुम्ही वर वाचल्याप्रमाणे, नट हे कोरड्या फळांच्या श्रेणींमध्ये येतात आणि या नटांचे रंग हिरव्यापासून पिवळ्या रंगापर्यंत भिन्न असतात. हे शेंगदाणे खाण्यासाठी प्रथम, तुम्हाला वरचे कवच फोडावे लागेल जे आपण शेंगदाणे खातो तसे तोडणे सोपे आहे. पण हे पिस्ते चवीला खूप गोड आणि खारट असतात. हे नट सुमारे एक इंच लांब किंवा अर्धा इंच व्यासाचे असतात. हे काजू युगानुयुगे वापरल्या गेलेल्या सर्वात जुन्या काजूंपैकी एक मानले जाते. आणि, मध्य आशिया, इराण आणि अफगाणिस्तान सोबत, पिस्ताची काही इतर मूळ मातृभूमी तुर्की, लेबनॉन आणि रशियामधील काकेशसच्या उत्तरेस आहे.
मी तुम्हाला या नटाबद्दल एक रंजक गोष्ट सांगतो आणि ते या नटाचे नाव आहे. जसे, तुम्हाला या नटचे नाव मनोरंजक वाटले नाही?
म्हणून, त्याला 'पिस्ता' म्हणण्यामागचा इतिहास असा आहे की पिस्ता हे नाव ग्रीक शब्द 'पिस्ताकिओन' वरून आले आहे ज्याचा अर्थ हिरवा काजू आहे.
आता प्रश्न असा आहे की पिस्ता आरोग्यासाठी चांगला आहे का?
होय, तुम्हाला आधीच माहित आहे की लोक ते युगानुयुगे वापरत आहेत. या शेंगदाण्यांमध्ये प्रथिने, जीवनसत्त्वे, फायबर, तांबे आणि अँटिऑक्सिडंट्ससह अनेक आवश्यक पोषक घटक असतात. म्हणून, पिस्ते महत्त्वपूर्ण आरोग्य फायदे देतात. उदाहरणार्थ, ते वजन नियंत्रणात मदत करतात, हृदयाचे आरोग्य वाढवतात इ. पिस्ता स्त्री आणि पुरुष दोघांसाठी फायदेशीर आहेत. त्याच्या फायद्यांबद्दल अधिक जाणून घेण्यापूर्वी प्रथम पिस्त्याचे पौष्टिक मूल्य जाणून घ्या.
पिस्त्याचे पौष्टिक मूल्य
100 ग्रॅम पिस्त्याप्रमाणे त्यात आहे:
-
कॅलरीज - 557
-
कर्बोदकांमधे - 28 ग्रॅम
-
फायबर - 3 ग्रॅम
-
चरबी - 4 ग्रॅम
-
प्रथिने - 6 ग्रॅम
-
सोडियम - 1 मिलीग्राम
-
पोटॅशियम - 1025 मिलीग्राम
-
आहारातील फायबर - 10 ग्रॅम
-
साखर - 8 ग्रॅम
पिस्त्याचे काही इतर पोषक घटक:
|
पोषक |
% दैनिक मूल्य |
|
व्हिटॅमिन सी |
९% |
|
लोखंड |
२% |
|
व्हिटॅमिन बी 6 |
८५% |
|
कॅल्शियम |
10% |
|
मॅग्नेशियम |
३०% |
पिस्त्याचे काही पौष्टिक तथ्य येथे आहेत:
पिस्त्याच्या 1 कर्नलमध्ये पिस्त्याच्या कॅलरीज 4 आहेत.
सर्व्हिंग आकार 1 कर्नल
-
एकूण चरबी - 31 ग्रॅम
-
संतृप्त चरबी - 038 ग्रॅम
-
पॉलीअनसॅच्युरेटेड फॅट - 094 ग्रॅम
-
मोनोअनसॅच्युरेटेड फॅट - 163 ग्रॅम
पिस्त्याचे आरोग्य फायदे
पिस्ता खाण्याचे फायदे खाली दिले आहेत.
1. हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी आरोग्य : आपण वर दिलेल्या पिस्ताच्या पौष्टिक मूल्यामध्ये पाहिले आहे की त्यात पॉलीअनसॅच्युरेटेड फॅट्स आणि मोनोअनसॅच्युरेटेड फॅट्स सारखे चांगले फॅट्स असतात. पिस्त्यामुळे हृदयविकाराचा धोका कमी होतो. तसेच, ते स्ट्रोकचा धोका कमी करण्यास मदत करतात. हे पिस्त्यामध्ये असलेल्या फायटोस्टेरॉलच्या चांगल्या प्रमाणामुळे आहे. हे शरीरातील आहारातील कार्बोहायड्रेट्सचे शोषण कमी करते.
2. जळजळ कमी करा: पिस्ता हृदयाची जळजळ कमी करते. पिस्ता प्रक्षोभक, अँटी-प्लेटलेट गुणधर्मांना प्रोत्साहन देऊन आणि हृदय व रक्तवाहिन्यांच्या आतील अस्तर सुधारून हृदयाच्या समस्यांचा धोका कमी करतो.
3. निरोगी पचनसंस्था: पिस्त्यात तांबे, मॅंगनीज, व्हिटॅमिन बी6, फॉस्फरस आणि थायामिन असते. ही सर्व खनिजे मायक्रोबायोटा पुन्हा भरण्यास मदत करतात. मायक्रोबायोटा आतडे मजबूत करते, रोगजनकांपासून संरक्षण करते आणि आतड्यांसंबंधी एपिथेलियमला आकार देते. हे चयापचय वाढवते आणि पिस्त्यातील उच्च फायबर स्टूलमध्ये मोठ्या प्रमाणात जोडून पचन नियंत्रित करण्यास मदत करते. तसेच, ते आतड्याची गती सुधारण्यास मदत करते. पिस्ते आतड्यांमधून हानिकारक जीवाणू काढून टाकण्यास मदत करतात आणि कोलनमधील पीएच पातळी कमी करण्यास मदत करतात, ज्यामुळे मल त्यामधून सहजतेने जाऊ शकते.
4. महिलांसाठी आरोग्यदायी: हे पिस्ते महिलांसाठी फायदेशीर आहेत कारण ते PCOS प्रतिबंधित करतात. असे घडत आहे कारण यामुळे शरीरातील इन्सुलिनची पातळी कमी होते आणि हार्मोन्स संतुलित होतात. अभ्यासानुसार, पिस्ता नट्समध्ये PUFA आणि MUFAs असतात जे इंसुलिन, एंड्रोजन आणि कोलेस्ट्रॉल पातळी संतुलित करण्यास मदत करतात.
5. पुरुषांसाठी आरोग्यदायी: पिस्ता पोषक तत्वांनी भरलेला असतो. महिलांसाठी पिस्ते किती फायदेशीर आहेत हे तुम्ही वर वाचले आहे. पण हे काजू पुरुषांसाठीही फायदेशीर आहेत. चला जाणून घेऊया पुरुषांसाठी पिस्त्याचे फायदे. पिस्त्यात भरपूर प्रमाणात अँटिऑक्सिडेंट असतात जे त्वचेच्या आरोग्यासाठी चांगले असतात. त्यामुळे खराब झालेली त्वचा लवकर दुरुस्त करण्यात मदत होते. आणि, स्त्रियांच्या तुलनेत पुरुषांची त्वचा जाड असते म्हणूनच पुरुषांची त्वचा निरोगी आणि चमकदार ठेवण्यासाठी पिस्ता हा एक उत्तम पर्याय आहे. पिस्ता पोषक तत्वांनी भरलेला असतो. महिलांसाठी पिस्ते किती फायदेशीर आहेत हे तुम्ही वर वाचले आहे. पण हे काजू पुरुषांसाठीही फायदेशीर आहेत.
चला जाणून घेऊया पुरुषांसाठी पिस्त्याचे फायदे. पिस्त्यात भरपूर प्रमाणात अँटिऑक्सिडेंट असतात जे त्वचेच्या आरोग्यासाठी चांगले असतात. त्यामुळे खराब झालेली त्वचा लवकर दुरुस्त करण्यात मदत होते. आणि, स्त्रियांच्या तुलनेत पुरुषांची त्वचा जाड असते म्हणूनच पुरुषांची त्वचा निरोगी आणि चमकदार ठेवण्यासाठी पिस्ता हा एक उत्तम पर्याय आहे.
6. लिपिड प्रोफाइलसाठी: अभ्यास दर्शविते की पिस्ता नट्सचे सेवन एकूण कोलेस्ट्रॉल कमी करण्यास आणि लिपोप्रोटीन किंवा चांगल्या कोलेस्ट्रॉलची घनता वाढविण्यास मदत करते. अशा प्रकारे, पिस्ता नट्स खाल्ल्याने लिपिड प्रोफाइलवर फायदेशीर प्रभाव पडतो.
7. झोपेची गुणवत्ता सुधारा: पिस्त्यामध्ये मेलाटोनिन भरपूर प्रमाणात असते, जे आपल्या शरीरात आपल्याला झोपायला लावणारे हार्मोन असते. त्यामुळे, जर तुम्हाला चांगली झोप घ्यायची असेल किंवा तुमची झोपेची गुणवत्ता सुधारायची असेल तर झोपायच्या 2-3 तास आधी पिस्ते खाणे सुरू करा.
8. गरोदरपणात: गरोदरपणात आई आणि बाळाला पोटॅशियम, कॅल्शियम, फोलेट आणि लोह यासारख्या काही आवश्यक पोषक तत्वांची आवश्यकता असते आणि आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे पिस्ता नटमध्ये हे सर्व असतात. याव्यतिरिक्त, बाळाच्या निरोगी वाढीसाठी प्रथिने आणि फायबर आवश्यक आहेत. तथापि, गर्भधारणेदरम्यान काहीही सेवन करण्यापूर्वी आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
9. टेस्टोस्टेरॉन वाढवणे: पिस्त्यात फायटोस्टेरॉल जास्त प्रमाणात असते, त्यामुळे पुरुषांना त्यांचे इरेक्टाइल फंक्शन सुधारण्यासाठी पिस्ता नट कमी प्रमाणात खाण्याची शिफारस केली जाते. अन्यथा, जास्त प्रमाणात सेवन केल्यास टेस्टोस्टेरॉनची पातळी कमी होऊ शकते.
पिस्त्याबद्दलच्या बहुतेक गोष्टी जाणून घेतल्यावर तुमच्यापैकी काहींच्या डोक्यात काही प्रश्न येऊ शकतात. आणि, हा ब्लॉग तुमच्या सर्व शंका दूर करेल आणि तुमच्या प्रश्नांची उत्तरे देईल. सर्वात पहिला प्रश्न आहे.
वजन कमी करण्यासाठी पिस्ता चांगला आहे का?
आनंदी व्हा, हो पिस्ते वजन कमी करण्यात खूप मदत करतात. पिस्त्यामध्ये फायबर जास्त असते हे तुम्हाला आधीच माहीत आहे. फायबरचे सेवन केल्याने तुमचे वजन कमी होण्यास मदत होऊ शकते कारण ते तुम्हाला जास्त काळ पोटभर ठेवते. हे नट्स चयापचय दर सुधारतात ज्यामुळे कॅलरी कमी होण्यास मदत होते. याव्यतिरिक्त, या शेंगदाण्यांमध्ये भरपूर प्रथिने असतात, ज्यामुळे शरीराची उर्जा पातळी वाढण्यास मदत होते. पिस्त्यात पॉलीअनसॅच्युरेटेड आणि मोनोअनसॅच्युरेटेड फॅट्स सारखे फॅट्स असतात. पण हे फॅट्स चांगले फॅट्स असून ते विरघळणारे असतात आणि शरीरात साचून वजन वाढण्यास कारणीभूत नसतात.
तर, पिस्त्याचेच फायदे आहेत का? पिस्त्याचे दुष्परिणाम होतात का?
होय, Pistachi चे फायदे आणि दुष्परिणाम दोन्ही आहेत. चला जाणून घेऊया पिस्त्याचे दुष्परिणाम काय आहेत:
पिस्त्याचे दुष्परिणाम
-
उच्च रक्तदाब होऊ शकतो: 'पिस्ता रक्तदाबासाठी चांगला आहे का' असा विचार तुमच्या डोक्यात असेल तर? मग जरा कमी प्रमाणात खाल्ले तरच सांगतो. कारण पिस्त्याचे जास्त सेवन केल्याने उच्च रक्तदाब होऊ शकतो आणि तुम्हाला हलके डोके, अस्पष्ट दृष्टी, गोंधळ आणि मूर्च्छा देखील येऊ शकते. आणि जर तुम्ही भरपूर प्रमाणात खारवलेले पिस्ते खाल्ले तर ते तुमच्या रक्तातील सोडियमची पातळी वाढवू शकते आणि उच्च रक्तदाबाची शक्यता देखील वाढवू शकते.
-
ऍलर्जी: तुम्हाला माहित आहे की प्रत्येक गोष्ट प्रत्येकाला शोभत नाही. ज्या लोकांना नटांची ऍलर्जी आहे त्यांनी पिस्ता खाणे टाळावे. अन्यथा, ते तुमच्या पचनसंस्थेला त्रास देऊ शकते आणि अतिसार, पेटके, ओटीपोटात दुखणे आणि चिडचिड आंत्र सिंड्रोम होऊ शकते.
-
किडनी स्टोनचा धोका वाढू शकतो: मोठ्या प्रमाणात पिस्ता खाल्ल्याने ऑक्सलेट्स आणि मेथिओनाइन सोडण्याचे प्रमाण वाढू शकते. मेथिओनाईनचे सिस्टीनमध्ये रूपांतर होऊ शकते आणि त्यामुळे सिस्टीन किडनी स्टोन तयार होऊ शकतात. तर, ऑक्सॅलेट्स कॅल्शियम आणि पोटॅशियमला बांधू शकतात परिणामी कॅल्शियम आणि पोटॅशियम ऑक्सलेट्स बनतात.
शेवटचे पण महत्त्वाचे; पिस्त्याच्या योग्य वापराबद्दल जाणून घ्या. या नटचे प्रत्येक चांगले आणि वाईट गुणधर्म जाणून घेतल्यानंतर त्यांना आपल्या आहारात कसे समाविष्ट करावे आणि योग्य प्रकारे त्याचे फायदे कसे मिळवायचे ते जाणून घ्या.
पिस्त्याचा उपयोग
पिस्त्याचे अनेक उपयोग आहेत; येथे पिस्त्याचे 3 सर्वात सामान्य पाककृती वापर आहेत:
-
स्नॅक म्हणून: लोक सामान्यतः हे काजू त्यांच्या आवडीनुसार कच्चे किंवा भाजलेले खातात. आणि, जवळजवळ प्रत्येक किराणा दुकानात शेल आणि कवच असलेले पिस्ते विकले जातात.
-
सॉसमध्ये ग्राउंड करा: तुम्ही पिस्त्याची पेस्ट सॉस म्हणून वापरू शकता किंवा पिस्ता- योगर्ट सॉसप्रमाणेच डिप करू शकता.
-
मिठाईमध्ये: पिस्ते चिरून अनेक स्वादिष्ट मिठाई, वाळवंट आणि आइस्क्रीममध्ये शिंपडले जातात.
निष्कर्ष
व्हिटॅमिन, खनिजे, प्रथिने, फिनोलिक संयुगे इत्यादींच्या उपस्थितीमुळे पिस्ते अत्यंत पौष्टिक असतात. आणि ते खाण्यातही मजेदार असतात आणि तुमच्यासाठी हेल्दी स्नॅक म्हणून काम करू शकतात. या शेंगदाण्यांचे फायदे आणि चांगले गुणधर्म फक्त ते कमी प्रमाणात खाऊन तुम्ही मिळवू शकता. म्हणून, दररोज मूठभर (अंदाजे 30 मिलीग्राम) पिस्ता खा. हे त्याचे सर्व आरोग्य फायदे प्रदान करण्यात मदत करू शकते आणि तुमच्या झोपेची गुणवत्ता देखील सुधारेल. जा आणि तुमच्या जवळच्या दुकानातून पिस्ते मिळवा आणि या चविष्ट काजूचा लाभ घ्या.
